فصد و حجامت در ادب فارسی

نویسندگان

محسن فارسانی

دکترای علوم زبان از دانشگاه سوربون پاریس و دکترا آنتروپولوژی از دانشگاه دکارت پاریس، پاریس، فرانسه.

چکیده

زمینه و هدف: طب سنتی و از جمله حجامت یکی از روش های بکار گرفته شده در معالجه برخی از بیماری ها در ایران و بسیاری از کشورهای جهان است. ما در این مقاله تنها حجامت را از دیدگاه شاعران فارسی زبان ارزیابی و بررسی می کنیم و به هیچ وجه از حسن و زیان این روش درمانی سخنی به میان نمی آوریم. بررسی زوایای مختلف علمی آن تنها از عهده صاحب نظران علوم پزشکی برمی آید، اما بررسی آن از دیدگاه ادبی نیز قابل توجه است. امروزه برخی حجامت را یک روش سنتی و کارآمد برای درمان برخی بیماری ها پذیرفته اند، اما برخی پزشکان به دلایل گوناگون مخالف حجامت هستند. به هر حال هدف نهایی این تحقیق انعکاس دیدگاه ادبا و شعرای فارسی زبان درباره حجامت است. بررسی دیدگاه شاعران کهن ایرانی در باره حجامت بسیار قابل توجه است. تاکنون درباره حجامت مقالات متعددی نوشته و منتشر گردیده است، اما بررسی آن از دیدگاه شاعران کهن تا کنون سابقه نداشته است. روش: روش تحقیق ما بدین صورت است که به دیوان شاعران مطرح کهن مراجعه و ابیات مربوط به حجامت و فصد را یادداشت و به تحلیل آن ها پرداخته ایم. نتیجه گیری: تا آنجا که بررسی ما نشان می دهد، اغلب شعرا و ادبای فارسی زبان (و گاه عرب زبان) که از حجامت و فصد سخنی به میان آورده اند، آن را یک شیوه درمانی کارآمد و لازم الاجرا در درمان برخی از بیماری ها دانسته اند. ارزیابی چگونگی نگرش شاعران به مقوله حجامت می تواند فتح بابی برای متخصصین این امر باشد، چون بسیاری از علوم مدرن، بر اساس نظریه ادبا و دانشمندان کهن علم سنتی پایه ریزی می شود. در واقع کتاب قانون و شفای ابوعلی سینا و ذخیره خوارزمی و کتب علمی دیگر که هر کدام منبع ارزشمند و مهمی هستند، هنوز هم برای علم مدرن جایگاه و کارایی خود را حفظ کرده اند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اخلاقِ تجاری در ادب فارسی

از آنجا که بازرگانان، تجار و اهل ‌کسب در گذشته نقش مهمی در جهت ارتقای رفاه اقتصادی و سطح کیفی جامعه ایفا می‌کردند، از زبان بزرگان ادبی و تاریخی، توصیه‌ها و تعالیمی پراکنده در خلال متون منظوم و منثور زبان فارسی، دربارۀ آن‌ها به چشم می‌خورد. با جمع‌آوری و دسته‌بندی این تعالیم و توصیه‌ها، نه‌تنها می‌توان با چگونگی خریدوفروش بازرگانان در جامعۀ گذشته و نحوۀ تعامل مردم و پادشاه با آن‌ها آشنا شد، بلکه...

متن کامل

توجیه المحال در ادب فارسی

یکی از جذّاب‌ترین آرایه‌های ادبی «توجیه المحال» است. این آرایة زیبای بدیعی، با سخنان عارفان بزرگی چون بایزید بسطامی و حسین بن منصور حلّاج پدید آمد و آنگاه در شعر سرایندگانی همچون سنایی غزنوی، عطّار نیشابوری و حافظ، جایگاهی استوار یافت. سپس دامنة آن به شعر سبک هندی اصفهانی نیز کشیده شد. برای این آرایة ادبی شاخه‌هایی مانند: شطح، خلاف آمد عادت، وفاق الضّدین و... می‌توان نام برد که در دانش منطق از آن ...

متن کامل

حماسه‌‌سرایی دینی در ادب فارسی

حماسه‌های دینی از انواع حماسه‌های تاریخی‌اند که دربارۀ بزرگان یا آیین‌های مذهبی سروده‌ شده‌اند. این نوع حماسه در ادب فارسی، از دیرباز تا کنون مصادیق فراوانی داشته است، اما چگونگی شکل‌گیری این حماسه‌ها، ویژگی‌ها و جایگاه آن‌ها در گسترۀ زبان و ادب فارسی، موضوعی است که به صورت جامع بدان پرداخته نشده است. در این مقاله، با مروری بر حماسه و انواع آن، چگونگی شکل‌گیری، ویژگی‌ها و جایگاه این نوع حماسه‌ه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تاریخ پزشکی

جلد ۴، شماره ۱۳، صفحات ۵۵-۸۴

کلمات کلیدی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023